TİCARET AHLAKI VE HELAL KAZANÇ

İnsanı en güzel biçimde yaratan Allah Teâlâ insanı yapıp ettiklerinden mutlaka sorumlu tutacaktır. Allah insanı yaratırken, ona kulaklar, gözler, kalpler vererek mükemmel bir surette yaratmıştır. Kâinattaki her şey mükemmel yaratılan bu insanın hizmetine sunulmuştur.

Hz. Allah’ın yeryüzündeki her şeyi kendisi için yarattığının şuurunda olan insan; yine O’nun: “Ey insanlar! Yeryüzündeki şeylerin helal ve temiz olanlarından yiyin! Şeytanın izinden yürümeyin. Çünkü o, sizin için apaçık bir düşmandır.” (Bakara 2/168)  emirlerine kulak vererek yeryüzünde, Allah’ın emir ve yasaklarına gerektiği şekilde uyarak, helal işleri yapıp, haram işleri terk ederek O’nun rızasını kazanmak arzu ve isteği ile hareket etmeli ve kendisinin başıboş bırakıldığını sanmamalıdır. 

Yaşamak için yiyecek, giyecek,  ev ve ev eşyası gibi şeylere muhtaç olan insanın bu ihtiyaçları karşılamak için çalışması ve kazanç sağlaması gerekir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v ) şöyle buyurmuştur: "Hiçbir kimse kendi elinin emeğinden daha hayırlı bir lokma yememiştir. Allah'ın Peygamberi olan Davut aleyhisselâm da kendi elinin emeğini yerdi." (Buhâri, Büyu, 34/2072, 2073

İslam’da asli ve tabii kazanç yolu emektir. Dinimiz hiçbir şekilde karşılıksız yani emek sarf etmeden kazanç elde etmeyi tasvip etmez. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyuruyor: "Sizden herhangi birinizin ipini alıp da dağdan arkasına bir bağ odun yüklenerek getirip satması, her hangi bir kişiden istemekten çok daha iyidir. (Kim bilir?) O da ya verir (minnetine girersin), yahut vermez (zilletini çekersin)". (Buhâri, Büyu‘, 34/2074)

Bu hadis-i şeriften de anlaşılacağı üzere hiçbir çaba ve emek harcanmadan, dilenme yoluyla kazanç sağlamak, insan haysiyet ve şerefiyle bağdaşmayan bir olgudur.

Helal kazanç, ticari, ekonomik ve hizmet sahasında “meşru çerçevede” yapılan faaliyet sonunda elde edilen gelirdir. İslam dini “meşru çerçeve” içerisinde yapılan her türlü çalışmayı destekler; tembelliği, boş gezmeyi, dilenmeyi de yasaklar. İslam, kazanç yolları konusunda önemli bir ilke olan “meşruiyet” prensibini esas alarak hırsızlık, gasp, faiz, zina, kumar, rüşvet gibi kazanç yollarını yasaklamıştır.

Sevgili peygamberimiz de bu konu hakkında şöyle buyuruyorlar:

Ebû Hüreyre (r.a)’den rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) şöyle buyurdu: “Allah Teâlâ temizdir; sadece temiz olanları kabul eder. Allah Teâlâ peygamberlerine neyi emrettiyse mü’minlere de onu emretmiştir. Cenâb–ı Hak Peygamberlere: ‘Ey peygamberler! Temiz ve helâl olan şeylerden yiyin, iyi ve faydalı işler yapın!’ buyurmuştur. Mü’minlere de: “Ey iman edenler! Size verdiğimiz rızıkların temiz olanlarından yiyin” buyurmuştur.

Bizlere helal ve tayyib nimetler bahşeden Yüce Rabbimize sonsuz hamd-ü senalar olsun.

Bizleri helalinden kazanma bilincine ulaştıran Peygamberimiz Hz. Muhammed (sas)’e, ailesine ve ashabına binlerce salat-ü selam olsun.

Hz. Allah bizleri ticaret ahlakına uyan, kazancını helal yollardan kazanan, haramdan kaçınan kullarından, eylesin. (Amin)