GELECEĞİN ECZACILARI YERLİ SANAL GERÇEKLİK YAZILIMIYLA EĞİTİLECEK

Anadolu Üniversitesi'nin Eczacılık ve Eğitim fakülteleri ile TÜBİTAK destekli geliştirdiği yazılım sayesinde sanal gerçeklik ortamında oluşturulan senaryolar aracılığıyla kendini eczane ya da hastanede bulan öğrenciler pratik yapma fırsatı yakalıyor.

Anadolu Üniversitesi (AÜ) Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezince (SODİGEM) geliştirilen yerli yazılım, sanal gerçeklik ortamında oluşturulan senaryolar aracılığıyla kendilerini eczane ya da hastanedeymiş gibi hisseden eczacılık fakültesi öğrencilerinin eğitimlerine yenilik katacak. SODİGEM öncülüğünde hazırlanan "Eczacılık Eğitimine Yönelik Sanal Gerçeklik Ortamının Geliştirilmesi ve Değerlendirilmesi" adlı projenin yürütücülüğünü SODİGEM Müdürü Doç. Dr. Yusuf Levent Şahin üstlendi. Çalışmanın araştırmacılık faaliyetleri ise AÜ Eczacılık Fakültesi Klinik Farmakoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yusuf Öztürk, aynı fakülteden Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rana Arslan, Eğitim Fakültesinden Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hatice Ferhan Odabaşı ve Araştırma Görevlisi Ezgi Doğan tarafından sürdürüldü. Eczacılık eğitimi alan öğrencilerin sanal gerçeklik ortamında oluşturulan çeşitli senaryolarla mesleki deneyim kazanmasını amaçlayan proje, 18 ayda tamamlandı. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) desteğiyle hazırlanan proje kapsamında hayata geçirilen yerli yazılım sayesinde özel bir kask takarak sanal ortama adım atan öğrenci, kendisini çevresiyle etkileşimde bulunabileceği eczane veya hastane ortamında buluyor. Daha önce akademisyenler tarafından hazırlanan senaryolara göre hasta ya da doktorla diyaloğa giren öğrenciler, karşılaşılması olası sorunları nasıl çözebileceklerine dair pratik yapma fırsatı yakalıyor. AÜ Eczacılık Fakültesi eğitimlerinde bu akademik yılda kullanımına başlanacak, hakları tamamen üniversiteye ait sanal gerçeklik eğitimi, ücretsiz olarak diğer eğitim kurumlarının da hizmetine sunulacak.

"HİÇBİR ÜCRET TALEP ETMEKSİZİN İSTEYEN HERKESE YAZILIMLARI VERMEYE HAZIRIZ"

SODİGEM Müdürü Doç. Dr. Şahin, AA muhabirine, sanal gerçeklik teknolojisinin günlük yaşamdaki yerinin arttığını söyledi. Eczacılık eğitimiyle ilgili projelerinin öneminin, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sürecinde arttığını belirten Şahin, "Projemiz akademisyenlerin dikkatini çekti. Çıktılarını paylaşmamız için birçok bilimsel toplantıya, seminere ve kongreye davet aldık." dedi. Şahin, özellikle klinik eczacılık eğitiminde kullanılmak üzere oluşturulabilecek etkileşimli sanal gerçeklik senaryolarının bilgisayar ortamına aktarılması için yazılım geliştirdiklerini aktardı. Bunun, tamamen açık erişimli yazılım olduğunu bildiren Şahin, "Eczacılık alanındaki akademisyen, öğrencilerine yaşatmak istedikleri deneyimi bu yazılım üzerinden kolaylıkla sanal gerçeklik ortamına aktaracak. Bunun yanı sıra yazılım üzerinden oluşturulan senaryoları sanal gerçeklik ortamında temsil edecek ayrı bir yazılımımız daha var. Sanal gerçeklik kaskınızı taktığında kendinizi yazılım aracılığıyla geliştirilen senaryonun içinde buluyorsunuz." diye konuştu. Şahin, projeyi geliştirirken kendilerine katkıda bulunan yaklaşık 20 eczacılık öğrencisinin, senaryoları deneyimlediğini ifade etti. Öğrencilerin, yazılımın gerçek ortamda yaşanıyor gibi hissettirdiğinden bahsettiğini aktaran Şahin, şu bilgileri paylaştı:"Kaskı takan öğrenci kendini eczane ya da hastane ortamında buluyor. Yazılım aracılığıyla oluşturulan senaryoya göre hasta ya da doktorla diyalog içine girilebiliyor. Önemli bir öğretim teknolojisi ortaya çıkarttık. Sanal gerçeklik eğitimi amfi ortamında ve bireysel eğitimlerde kullanılabileceği gibi öğrenciler evlerinde bir bilgisayar ya da sanal gerçeklik kaskıyla da eğitim alabilecek. Öğrenciler istediği zaman bir eğitim deneyimi yaşayabilecek. Şu anda iki senaryo üzerinde çalıştık. Senaryo geliştirme arayüzünü sınırsız sayıda ekleme yapılabilir şekilde tasarladık. Düşük bütçeyle tamamlanmış bir proje. Bunun nedeni ise yazılımın geliştirme sürecinin tamamen SODİGEM'deki uzmanlar tarafından yapılmasıdır. Hakları tamamen Anadolu Üniversitesi ait bir yazılım ve eğitim modeli oldu. Hiçbir ücret talep etmeksizin isteyen herkese yazılımları vermeye hazırız."

"PROJEDEKİ SENARYOLAR ARTTIKÇA DAHA DONANIMLI ECZACILAR YETİŞTİRECEĞİZ"

Eczacılık Fakültesi Klinik Farmakoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yusuf Öztürk ise eczacılık mesleğinin dünyada hasta odaklı olmaya başladığını, eğitiminin de bu yönde değiştirildiğini belirtti. Projeyi, geliştirme aşamasında deneyimleyen öğrencilerin geri dönüşlerine göre şekillendirdiklerini anlatan Öztürk, şunları kaydetti: "Bu program öğrencilerin stajlarına da destek olacak. Karşılaşılabilecek birtakım problemleri çözmek adına bu senaryolar çok yardımcı olacak. Bu senaryolar günlük olarak eczanelerde karşılaşılacak olaylar değil ama bir eczacının böylesine olaylarla yüz yüze geldiğinde nasıl çözeceğine yönelik bilgi sahibi olması lazım. Projenin hedefi budur. Artırılmış gerçeklik kullanarak bir klinik eczane ortaya çıkardık. Programdaki mekanlar, kişiler ve senaryolar da değiştirilebiliyor. Bu senaryoları öğrencilerle deneme imkanı bulduk. Yüksek lisans tezleriyle daha fazla senaryo oluşturmayı planlıyoruz. Yakın bir zamanda senaryolar çoğaldıkça artırılmış gerçekliğin eczacılık eğitimine katkısı da fazla olacaktır. Böylece klinik eczacılık alanındaki araştırma çalışmalarını katkısı olacaktır. Geliştirdiğimiz proje, Türkiye çapındaki üniversitelerde bir ilki oluşturuyor. Projedeki senaryolar arttıkça daha donanımlı eczacılar yetiştireceğiz ."Öztürk, eğitimin derslik ve laboratuvardan dışarıya çıkmaya başladığına işaret ederek, artırılmış gerçeklikle eğitimin çok daha eğlenceli hale getirildiğini sözlerine ekledi.

AA