BURDUR’UN ‘YAŞAYAN HAZİNESİ’ MEHMET BEDEL, SİPSİ YAPIMI VE SANATÇILIĞINDA MEZİYETLERİNİ GELECEK NESİLLERE AKTARIYOR

Kültür ve Turizm Bakanlığınca verilen "Yaşayan İnsan Hazinesi" ödülünü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın elinden 2020 yılında 56 yaşında alan Burdur’un sipsi ustası Burdur Aziziye Köyü doğumlu Mehmet Bedel (60) ilimiz kent merkezinde kendisine ait atölyesinde sipsi ve kaval yapımına devam ediyor.  Aldığı ödülün ardından Burdur’un gururu haline gelen Mehmet Bedel, geçtiğimiz gün Ispartalı meslektaşımız Mehmet Erçakır’ın hazırlayıp sunduğu  ‘Yeni Rota’ programına konuk oldu. Ülkemizin değişik illerindeki tarihi doğal güzelliklerinin yanı sıra kültür ve yöresel lezzetlerin de çekimlerini yaparak ‘Belgesel’ olarak yayın kuruluşlarına veren ‘Yeni Rota’nın son durağı Burdur’da Mehmet Bedel’in atölyesi oldu.

Geçtiğimiz Salı günü ilimizin tarihi ve doğal güzelliklerini çeken gazeteci Mehmet Erçakır, ‘Yaşayan İnsan Hazinesi’ ödülüne sahip Mehmet Bedel’i Burdur’daki sipsi ve kaval atölyesinde ziyaret etti. Kameraman Sude Aydoğdu ile birlikte ‘Yeni Rota’ için belgesel çekimi yaptı.

Gazetemiz muhabiri Halil İbrahim Kara’nın rehberliğinde gerçekleşen çekimlerde konuşan Burdur’un sipsi ve kaval ustası Mehmet Bedel, “Baba mesleği müzik aletleri yapımı ve çalımına 15 yaşında başladım. Sipsi çalmadan önce oynamaya başladım.  Rahmetli babam Ali Bedel çalıyordu, bende oynuyordum. Aklım erdiği 3-4 yaşından bu yana babam bizi çalar oynatırdı. Çok küçük yaştan bu yana müziğin, halk oyunlarının içindeyim. 35 yıl Kültür Bakanlığı’na bağlı kurumlarda çalıştım. İlk görev yerim Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, burada 5 yıl görev yaptıktan sonra Burdur Müze Müdürlüğü’ne atandım. Müzede 30 yıl görev yaptıktan sonra 2020 yılında emekliye ayrıldım. Yaklaşık 40 yıldır da sipsi, kaval, kabak kemane, cura, saz yapıyorum.  Yaptığım müzik aletlerini hem yapıyorum hem çalıyorum.” dedi.

MEHMET BEDEL TÜRKİYE’DE ÇOBAN KAVALI YAPAN SAYILI USTALAR ARASINDA

Türkiye’de çoban kavalı yapan sayılı ustalar arasında olduğunu söyleyen Mehmet Bedel; “1900’lü yıllarda çok fazla kaval yapan usta yoktu. İstanbul’da 1 ustamız vardı. Ondan sonra ben yapmaya başladım. Devlet Konservatuarı’nda bir hoca vardı. Burdur’a 1990’lı yıllarda askere gelmişti.  ‘Sen bu kavalı yaparsan devlet memurluğunu bırakırsın.’ demişti. Çünkü kaval yapan yoktu. Biz ne memurluğu ve kaval yapımını bıraktık. İkisini birden yaptık. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın elinden Kültür ve Turizm Bakanlığınca verilen "Yaşayan İnsan Hazinesi" ödülünü 2020 yılında aldık. Sipsi yapımcılığı ve icrası dalında ödülü aldıktan sonra emekliye ayrıldım.” sözlerine yer verdi.

TÜRKİYE'NİN SİPSİ ÜRETCİSİ

Sipsi yapımına başladığı yıllarda farklı seslerde sipsi yapan olmadığının altını çizen Yaşayan İnsan Hazinesi ödüllü Mehmet Bedel, “Mesela Dirmil (Altınyayla) tek sipsi vardı. Herkes aynı seste sipsi çalardı. ‘Do, re’ şeklinde sipsi yoktu. Yani her seste (notada) sipsi yoktu. Konya’da görev yaparken TRT sanatçısı Ferhat Erdem ile birlikte çalıştık. Aynı evde kalmıştık. Sonra o 1986’da TRT’ye geçti. Tabii TRT’ye geçince ‘Do, re’ şeklinde sipsi ihtiyaç oldu. Sonra farklı seslerde sipsi yapmaya başladım. İzmir Şahin Akay arardı. Bu şekilde TRT sanatçılarına sipsi kaval yapmaya başlayınca Türkiye tarafından tanınmaya başladık. Sipsi ve kaval alacak olanlar bizi arayıp bulmaya başladı. Bizde talep talepler üzerine imalatlar yaptık. Reklam yapmadan sipsi ve kaval yapımına bu şekilde başladık.  Bu şekilde tanınır hale geldik. Türkiye genelinde herkes tanıdı. Daha sonra tabi ödül almak için bu işi en az 15 yıldır yapıyor olması gerekiyor. Tabi usta çırak ilişiklisi ile bu işlerin gelecek kuşaklara aktarılması gerekiyor. Tabii babamda Ali Bedel hem sipsi yapıyor, hem çalıyordu. Babadan devir aldığım mesleği oğluma da öğrettim. Ali Bedel ve Furkan Bedel isimli oğullarıma sipsiyi öğrettim. Şimdi çocuklarım da sipsi yapıyor, çalıyor. İki çocuğuma da yapım ve çalımını öğrettim. Bu şekilde kültür aktarımında bulundum. Ödül bu şekilde verildi. Tabi sadece benim için yapılan bir şey değildi. Burdur’a 24 yıl önce geldiler. Burdur’da ne kadar sipsi çalan var ise hepsini çektiler. Ne kadar sipsiyi ‘dıt’ diye çalan varsa hepsini çektiler. Hepsi ile konuşma yaptılar. Hepsini araştırdılar. Sipsi çalan ustalar vardı. Ama yapımcılık yoktu. Dirmil’de (Altınyayla) yapan arkadaşları çok vardır. Birbirlerinden ağızlık kapar, alırlar. Bana iyi bir ağızlığın var ise ver. Öteni ondan, benden alır. Birbirlerinden ağızlık isterlerdi. Şimdi bu işi yapıp Uluslararası tanınmak önemli. Bizde çırak yetiştirdik belli. Adam sipsiyi çalıyor çırak yok. Adam çocuklarına sipsiyi öğretmemiş. Burdur, Afyon ve Isparta’da bu ödülü alan kişi başka yok. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2020 yılında sipsi dalında ödül alan Denizli’de var. Oda bayan olduğu için. Burdur’da bu ödüle sahip olan sadece ben varım. Başka yerlerde farklı meslek gruplarında olanlara verildi. Adam keçeci, kispet yapımcısı, bakırcı, kalaycı. Bunlarda Türkiye’de toplam 45 kişi, genelde yaşlı oluyor 10’u öldü. Şuan da 30-35 kişi ancak kaldık. Allah kalanlar uzun ömürler versin.” sözlerine yer verdi.

MEHMET BEDEL, BEŞ DAKİKADA BİR SİPSİ YAPIYOR

Mehmet Bedel 1 sipsi yapımının 5 dakika sürdüğünü söyledi.

MEHMET BEDEL, DÜNYANIN HER YERİNE MÜZİK ALETİ GÖNDERİYOR

Mehmet Bedel Usta Türkiye ve Almanya, Hollanda, Fransa başta olmak üzere Avrupa ülkelerine kendisinin yaptığı kaval, sipsi, kabak kemane ve curaları gönderdiğini  belirtti.

Halil İbrahim Kara