BURDUR’UN SAKLI MÜZESİ: BURDUR BALIK SERGİSİ
Burdur’da hangi balık türleri yaşıyor? Burdur’da yetişen balık türlerinden hangileri avlanılabiliyor? Hangileri yenilebiliyor? Burdur’un yerel ve endemik balık türleri nelerdir? Balık Sergisi’nde hangi balık türleri var ve bu türler nasıl muhafaza ediliyor?
Burdur Tarım ve Orman İl Müdürlüğü Su Ürünleri Şube Müdürlüğü’nde bulunan ‘Balık Sergisi’, adeta mini bir müze gibi ziyaretçilerini ağırlıyor.
Tarım ve Orman İl Müdürlüğü Su Ürünleri Şube Müdürlüğü personellerince gönüllü olarak 5 yıl önce oluşturulan ‘Burdur Balık Sergisi’ Burdur’un gizli hazineleri arasında yer alıyor. Burdurlular tarafından pek fazla bilinmeyen Balık Sergisi’nde Burdur’un sulak kaynaklarında (dereler, göller ve akarsular) halen yaşamını sürdürmekte olan 21 farklı türden balık sergileniyor.
Su Ürünleri Şube Müdürlüğü personelleri ve üreticilerin destekleriyle oluşturulan balık sergisinin, temelde üreticilere Burdur’daki balık türlerinin tanıtılabilmesi, çiftçiler ve öğrencilere doğru bilgilendirme, yönlendirme yapılabilmesi amacıyla kurulduğu bildirildi.
Burdur’da hangi balık türleri hala yaşıyor?
Burdur’un sulak alanlarından bulunarak Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’nde sergilenmek üzere himaye edilen ve Burdur sınırlarında hala yaşamlarını sürdüren türler şunlar;
Burdur Yağ Balığı (Pseudophoxinus Burduricus) – Salda Gölü
Çöpçü Balığı (Oxynoemachelius Anatolicus) – Salda Gölü
Salda Yosun Balığı (Aphanius Splendens)- Salda Gölü
Taşısıran Balığı (Cobitis Turcica) – Salda Gölü
Burdur Yosun Balığı (Aphanius Sureyanus) – Burdur Gölü
Kızılkanat Balığı (Scardinius Erytrophthalmus) – Gölhisar Gölü
Sudak Balığı (Sander Iucioperca) – Gölhisar Gölü
Havuz Balığı (Carassius Gibelio) – Gölhisar Gölü
Sazan Balığı (Cyprinus Carpio) – Gölhisar Gölü
Siraz Balığı (Capoeta Pestai) – Gölhisar Gölü
Yayın Balığı (Silurus Glanis) – Gölhisar Gölü
Kadife Balığı (Tinca Tinca) – Gölhisar Gölü
Tatlı Su Kefali (Squalis Cephalus) – Karacaören 1 Baraj Gölü
Gümüş Balığı (Atherine Boyeri) – Karacaören 1 Baraj Gölü
Albino Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus Mykiss) – Belkaya
Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus Mykiss) – Belkaya
Tilapia Balığı (Oraochromis Niloticus) – Pınarbaşı Kaynağı
Karabalık (Clarias Gariepinus) – Pınarbaşı Kaynağı
Kerevit (Astacus Leptodactylus) – Karataş Gölü
Yılan Balığı (Anguilla Anguilla) – Aksu Çayı
Burdur Balık Sergisi’nde balıklar nasıl muhafaza ediliyor?
Edinilen bilgiye göre, Burdur Balık Sergisi’nde bulunan balıkları bir araya getirmek yaklaşık olarak 6 ay kadar sürdü. Süreç içerisinde yakalanarak koruma altına alınan balık örnekleri yüzde 4’lük formaldehyde çözeltisi ve saf su ile dolu kavanozlara alınarak saklandı. Tüm balık türlerinden örnekler elde edilene kadar bekletilen kavanozlar, nihayetinde sergilenmek üzere bir araya getirildi.
Formaldehyde ile bozulmasının önüne geçilen balık türlerinin yaklaşık olarak 10, 15 yıl kadar sergide kalabileceği bildirildi. Yetkililer, olası bozulma durumlarında, yeni balık türlerinin bulunması halinde ya da bir balık türünün artık Burdur’un sulak alanlarında tükenmesi halinde sergide düzenlemelere gidilebileceğini ancak geçtiğimiz 5 yıllık süreçte herhangi bir düzenleme yapılması gereksiniminin ortaya çıkmadığını bildirdi.
Ayrıca, Burdur Balık Sergisi’nde bulunan balık türlerinin de tümüyle gerçek boyutlarını yansıtmadığının altını çizen yetkililer, balıkların kavanozlara sığabilmeleri amacıyla bazı türlerin yasal sınırlar içerisinde avlanılabilecek en küçük boyutlularının sergide bulunduğunu bildirdiler.
Burdur’da yetişen tüketilebilir balık türleri nelerdir?
Burdur’un sulak alanlarında yetişen ve yenilebilir olan türler arasında; Siroz, Kadife, Havuz Balığı, Kızılkanat ve Gümüş Balığı bulunuyor.
Bu türler arasında bulunan Kadife Balığı türü ise yalnızca Gölhisar Gölü’nde yaşamasıyla dikkat çekiyor.
Burdur’un yerel türleri arasında bulunmadığı halde Karacaören Barajı’nda yaşadığı bilinen Gümüş Balığı türünün de olta avcıları tarafından canlı yem olarak kullanılması sonucu bir bulaşma ile çoğaldığı öğrenildi.
Burdur’un yerel endemik balık türleri
Salda Gölü’nde yetişen Burdur Yağ Balığı (Pseudophoxinus Burduricus) ve Burdur Gölü’nde yetişen Burdur Yosun Balığı (Aphanius Sureyanus) Burdur’a özgü olan endemik türlerdir. Bu endemik türler ekosistemin dengesini sağlayan ve tüketime açık olmayan türlerdir.
Burdur’da nerede balık avlanır?
Burdur’da avcılık ve yetiştiriciliğe izin verilen baraj ve göller ise şöyle;
Yapraklı Baraj Gölü,
Çavdır Baraj Gölü,
Gölhisar Gölü,
Karacaören 1 Baraj Gölü,
Karaçal Barajı
Burdur’da asıl tehlike göllerin kuruması
Burdur’un sulak alanlarında yaşamlarını sürdürebilen balık türlerinin nesli tükenme tehlikesi altında. Yetkililer, Burdur’un baraj ve göllerinde gerekli balıklandırma çalışmalarını yaptıklarını ancak balık türlerinin yok olmasındaki asıl tehlikenin kuraklık olduğuna dikkat çekiyorlar. “Birincil risk, göllerin kurumasıdır.” diyen yetkililer, Göller Bölgesinin küresel ısınmadan en çok etkilenen yerleşim yerleri arasında bulunduğuna dikkat çekiyor. Göller Bölgesi’nde bulunan Burdur’da da kuraklık ciddi bir tehlike oluşturuyor. Yetkililer, bu noktada Karataş Gölü’ne işaret ederek, tümüyle kuruyan bir gölde hiçbir balık türü yaşayamayacağı için başta göllerin kurumaması gerektiğini söylüyorlar.
Mine Kaya