BURDUR’DA ŞEKER PANCARININ ŞEKERE DÖNÜŞME YOLCULUĞU BAŞLIYOR

Burdur Şeker Fabrikası 25 Eylül 2024 Çarşamba günü itibariyle pancar alımlarına başladı.

15 yıldır Burdur Şeker Fabrikası’nda Fire Analiz Laboratuvarı Şefi aynı zamanda Kimya Mühendisi Hayriye Pala Başarır, gelen pancarların şekere dönüşme yolculuğunu anlattı.

Pancarların işlenme süreci ile ilgili bilgi veren Kimya Mühendisi aynı zamanda Laboratuvar Şefi Hayriye Pala Başarır, gelen pancarlarda öncelikle yüzde fire ve yüzde polen şeker oranlarının tespit edildiğini söyledi.

Pancarların kilo ölçümünden geldikten sonra numune alma sistemine geçtiğini de ekleyen Kimya mühendisi Başarır, bu sürecin 3 aşamadan oluştuğunu söyledi.

Kimya Mühendisi Hayriye Pala Başarır: “Pancar geldikten sonra üç sistemden geçiyor. Bu sistem numune alma sistemi, fire ünitesi, polen şeker ünitesi.

Numune alma platformuna gelen her araçtan 3 eksenli numune alma sistemiyle 20-25 kilo civarında numune alınıyor. Alınan numuneler önce toprak ayırıcıdan geçiyor, toprağı uzaklaştırılıyor. Ardından Fire ünitesine geliyor. Orada ilk tartımı yapılıyor, yıkamaya giriyor ve yıkanıyor. Yıkandıktan sonra ot, çöp, taş, çamur var ise onlar temizleniyor. Baş kesimi düzgün yapılmadıysa baş kesimi yapılıyor. Daha sonra temizlenmiş olan pancar ikinci tartıma alınıyor. İkinci tartım yapılıyor. Bilgisayar programı tarafından aradaki farktan yüzde fire hesaplanıyor. Daha sonra kıyım makinesine giriyor. Firesi tespit edilmiş olan pancar kıyım makinesine giriyor. Oradan ezmesi alınıyor. Ezmesi alındıktan sonra polen şeker ünitesine geçiyor. Orada polen şekeri, soğuk digestiyon metoduna göre tespit ediliyor. Alınan ezmeden yani pancar püresinden 26 gram tartıyoruz. 178,2 mililitre temizleme çözeltisi ilave ediliyor.

Beş dakika süresince karışarak sistemde süzülüyor. Süzüntü, polarimetre dediğimiz cihazda okunuyor. Okuduğumuz değer ise o üreticiye ait polen şeker değeri oluyor.” dedi.

Pancarlardaki şeker oranları ölçüldükten sonra pancarlar şeker olma serüvenine başlıyor. Yeni alım sezonu geçtiğimiz günlerde başlayan Burdur Şeker Fabrikası'nda pancarın şeker olma serüveni, ilk işlemeler tamamlandıktan sonra birkaç ay daha sürecek.

POLEN ŞEKERİNDE SINIR VAR MI?

Şeker pancarından elde edilen polen şekeri oranında bir sınır var mı? Sorumuzu yanıtlayan Mühendis Başarır: “Sınır yok aslında yani bu yöreye ait pancarlarda gördüğümüz şeker değerleri 13, 14, 15 civarlarında başlıyor. Havalar soğudukça 17, 18, 19, 20'leri görebiliyoruz. Polen Şeker oranında sınır 16 olarak düşünülüyor ancak bu sınır fiyatlandırmaya göre yapılıyor. Yani üreticinin pancarında 16 bazdan az polen şeker çıkarsa fiyatlandırma belli bir kat sayı oranında düşük oluyor yani ton fiyatı düşüyor.

HAVALAR SOĞUDUKÇA ŞEKER ORANI YÜKSELİYOR

Kimya Mühendisi Hayriye Pala Başarır, pancardaki şeker oranlarını ifade ederek Eylül ayı içerisinde gelen pancarlarda 13-15 değerinde şeker, bazen de 16’yı gördüklerini söyledi. Havalar soğudukça (Ekim-Kasım ayları)şeker oranlarının da yükseldiğini söyleyerek şeker oranlarının 20 seviyelerine kadar yükseldiğini ifade etti.

H.Nesibe Solak