BATI AKDENİZ’DE, YILLIK BAZDA ENFLASYON ARTIŞI

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, mayıs ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, yıllık bazda en yüksek artış yüzde 20,1 ile "Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli" bölgesinde gözlenirken, bu bölgeyi yüzde 18,37 ile "Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane" ve yüzde 18,34 ile "Antalya, Isparta, Burdur" bölgeleri izledi.

Tüketici Fiyat Endeksi mayısta aylık bazda yüzde 0,89, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi yüzde 3,92 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 16,59, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 38,33 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, mayıs ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 14,13, yurt içi üretici fiyatları yüzde 22,24 arttı. Aylık bazda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)  yüzde 0,89, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 3,92 artış kaydetti. TÜFE, mayısta geçen yılın aralık ayına göre yüzde 6,39, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,59 yükseldi. Yİ-ÜFE ise Aralık 2020'ye göre yüzde 17,34, geçen yılın mayıs ayına göre yüzde 38,33 artış gösterdi. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) mayısta yıllık bazda, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 32,88, imalatta yüzde 41,27, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 6,64, su temininde yüzde 29,72 artış gösterdi. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Yİ-ÜFE, mayısta bir önceki aya göre yüzde 3,92, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 17,34, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 38,33 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 22,24 yükseldi. Sanayinin 4 sektörünün mayısta yıllık bazda değişimleri, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 32,88, imalatta yüzde 41,27, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 6,64, su temininde yüzde 29,72 artış olarak gerçekleşti. Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 2,76, imalatta yüzde 3,94, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 4,55, su temininde yüzde 0,47 artış görüldü. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri incelendiğinde, ara malında yüzde 47,76, dayanıklı tüketim malında yüzde 29,18, dayanıksız tüketim malında yüzde 25,22, enerjide yüzde 43,33, sermaye malında yüzde 29,49 artış yaşandı. Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise ara malında yüzde 5,2, dayanıklı tüketim malında yüzde 2,4, dayanıksız tüketim malında yüzde 1,65, enerjide yüzde 5,17, sermaye malında yüzde 3,14 artış kayıtlara geçti. Yıllık en düşük artış, yüzde 6,64 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı, yüzde 8,58 ile giyim eşyası, yüzde 12,64 ile deri ve ilgili ürünlerde gerçekleşti. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz yüzde 217,86, kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 167,09, ana metaller yüzde 84,66 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu. Aylık tek azalış, yüzde 0,22 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları alt sektöründe gerçekleşti. Buna karşılık ana metaller yüzde 8,97, ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç) yüzde 8,41, kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 7,99 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olarak kayda geçti. TÜFE, mayısta bir önceki aya göre yüzde 0,89, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 6,39, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,59 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 14,13 arttı. Ana harcama grupları itibarıyla mayısta, aylık bazda artışın yüksek olduğu gruplar sırasıyla yüzde 2,56 ile ulaştırma, yüzde 1,76 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 1,62 ile çeşitli mal ve hizmetler oldu. Mayısta aylık bazda en yüksek düşüş gösteren grup yüzde 1,32 ile eğlence ve kültür olurken, ana harcama grupları itibarıyla mayısta azalış gösteren diğer ana grup yüzde 0,01 ile alkollü içecekler ve tütün olarak kayıtlara geçti. En az artış gösteren diğer ana gruplar yüzde 0,29 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 0,3 ile sağlık olarak belirlendi.

YILLIK DEĞİŞİMLER

TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış yüzde 28,39 ile ulaştırma grubunda görüldü. Ulaştırmayı yüzde 21,79 ile ev eşyası ve yüzde 19,3 ile sağlık izledi. Mayıs 2020'ye göre artışın düşük olduğu ana gruplar sırasıyla yüzde 2,9 ile alkollü içecekler ve tütün grubu, yüzde 5,75 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 8,07 ile haberleşme ve yüzde 10,05 ile eğlence ve kültür olarak belirlendi. Mayısta, endekste kapsanan 415 maddeden 97'sinin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 59'unun ortalama fiyatında değişim olmadı. 259 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, mayıs ayında İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. düzeyde bulunan 26 bölge içinde, aylık bazda en yüksek artış yüzde 1,43 ile "Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak" bölgesinde oldu.

12 aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 15,87 ile "Şanlıurfa, Diyarbakır" bölgesinde gerçekleşti. Yıllık bazda en yüksek artış yüzde 20,1 ile "Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli" bölgesinde gözlenirken, bu bölgeyi yüzde 18,37 ile "Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane" ve yüzde 18,34 ile "Antalya, Isparta, Burdur" bölgeleri izledi. Geçen yılın mayıs ayına göre en düşük fiyat artışı ise yüzde 14,72 ile "Van, Muş, Bitlis, Hakkari " bölgesinde hesaplandı.

AA