1971'DE ULUSAL BASIN, BURDUR DEPREMİNİ NASIL AKTARDI?

Melisa Adınısever/Özel Haber

Burdur'da yaşanan 1971 depremi, ulusal gazetelere böyle yansıdı

59 kişinin hayatını kaybettiği kent merkezi ile birçok köy çevresinde evlerin yıkıldığı Burdur’un derin acısından biri olarak kayıtlara geçen 12 Mayıs 1971 depreminin Türkiye’de yer alan gazetelere nasıl yansıdığını sizler için araştırdık.

6.2 büyüklüğünde kaydedilen deprem, 13 Mayıs 1971 Perşembe günü yayımlanan ulusal gazetelerin çoğunda manşetten verilerek ülke gündemine taşındı.

Milliyet Gazetesi/13 Mayıs Perşembe 1971 Tarihli Sayısı

BURDUR’UN %85’İ YIKILDI, 48 KİŞİ ÖLDÜ

“Şehrin köylerle irtibatı kesildi. Yaralı sayısı bilinmiyor. Devlet hizmetleri çadırda yapılıyor. Üç bakan deprem bölgesine gitti.

Burdur ve çevresinde dün sabah meydana gelen 8 dereceli çok şiddetli deprem, büyük çapta can ve mal kaybına yol açmıştır. İlk haberlere göre Burdur’daki binaların yüzde 85’ini oturulmayacak duruma getiren depremde 18’i merkezde olmak üzere 48 kişi ölmüş, yüzlerce kişi de yaralanmıştır. Başbakan Erim, Koçaş ve Sağlık Bakanı Akyol bugün Burdur’a gidecektir.

Sabahleyin saat 08’i 26 dakika, 20 saniye geçe bir patlama ile meydana gelen ve kısa sürelerle devam eden sarsıntı Burdur ve çevresinde birçok binaları yerle bir etmiş, neye uğradığını şaşıran halk sokaklara fırlamıştır. Hükümet Konağı, Cezaevi, Şeker Fabrikası, Hastane, DSİ Binası, okullar ile altı katlı binaları çökerten depremin tahribatı, PTT Binasının da hasar görmesi ve bağlantının kurulamaması nedeniyle uzun süre ilgililere duyurulamamıştır. Burdur Valisi Eşref Ayhan, durumu ancak jandarma telefonu ve telsizle çevre illere duyurabilmiş ve yardım istemiştir. Alınan son rakamlara göre Yazıköy’de 16, Yarıköy’de 8, Akyaka Köyü’nde 2, Bödüz köyünde 2, Hacılar köyünde 2 olmak üzere ölenlerin sayısı 48’dir.”

Tercüman Gazetesi/13 Mayıs Perşembe 1971 Tarihli Sayısı

BURDUR HARAP OLDU, 50 ÖLÜ 300 YARALI VAR

“Evlerin yüzde 85’i oturulmayacak bir halde, depremin gece olmaması fazla can kaybını önledi.”

Dünya Gazetesi/ 13 Mayıs 1971 Perşembe Tarihli Sayısı

BURDUR’DA ŞİDDETLİ DEPREM: 100 ÖLÜ VAR

“On iki ilde hasara sebep olan sarsıntı can ve mal kaybına yol açtı. Yaralı Sayısı ise 300’ün üstünde. Depremin sabah olması felaketin daha da büyümesini önledi. Burdur ve çevresinde dün sabah saat 08.25’te meydana gelen deprem sonunda can kaybının yüze yükseldiği açıklanmıştır.”

Diğer Gazete Sayfaları

Depremin Ardından Yaşanan Göç Dalgası

Burdur depreminin en ağır şekilde etkilediğini köyler olan Yarıköy ve Yazıköy, 6.2 büyüklüğündeki sarsıntının merkez üssüydü. Özellikle zanaat ve ticaretle uğraşan birçok Burdurlu, yaşanan bu yıkım sonrası şehri terk ederek başka yerlere göç etmeye başladı.

Deprem Gerçeğiyle Yaşamak

1971 depreminin derin izleri Burdur halkının hafızalarında hala tazeliğini koruyor. Yaşanan büyük yıkım ve kayıplar, her yeni deprem uyarısında yeniden canlanıyor. Burdur halkı, yetkililerden büyük deprem öncesi daha kapsamlı önlemler alınmasını talep ederken, riskli yapıların tespiti ve güçlendirilmesi, acil durum planlarının hazırlanması, halkın bilinçlendirilmesi gibi konularda daha fazla çalışma yapılmasını bekliyor.

Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür; “Fay hattı üzerinde yaşayan bu illerin kaderleri Maraş ve Hatay gibidir”

Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, katıldığı bir programda 18 il için uyarılarda bulunarak, fay hattı üzerinde yaşayan bu illerin kaderinin Maraş ve Hatay gibi olduğunu belirtti. Eskişehir, Denizli, Muğla, Erzincan, Kayseri, Tokat, Kahramanmaraş, Hatay, Kocaeli, Osmaniye, Bingöl, Konya, Erzurum, Aydın, Balıkesir, Burdur, Manisa ve Hakkari için önemli uyarılarda bulunan Görür, bu illerin direkt fayın üzerinde olduğunu ve altındaki fayların oldukça güçlü olduğunu söyledi. Her kentte 7 ve üzerinde deprem oluşturmaya kapasiteleri olduğunu ifade eden Görür, bu illerde olası bir deprem durumunda zarar ve kayıpların anormal derecede fazla olacağını vurguladı.

Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan Uyardı; “Burdur’da kırıklardan kaçacak yer yoktur”

Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, Burdur için önemli bir deprem uyarısı yapmıştı. Bölgede oluşan kırıklara işaret eden Ercan sosyal medya hesabından yaptığı uyarıda şunları kaydetti; “Kırık, sağlam yerdeki sağlam yapıyı keser, öteler, ancak yıkmaz. Yıkan, odaktan çıkan P, S, R sarsıntılarının yapıyla rezonansıdır. Burdur’da kırıklardan kaçacak yer yoktur. Kentin ivedi sarsıntı, yer-yapı rezonansıyla ölçüyle taranması gerekir. Burdur’un Ulucami dolayındaki kesimi, Yukarı Pazar, deprem güvenlidir. Büyük bir kesimi de gevşek dere birimleri üzerine oturmaktadır. Yüksek yapıya asla izin verilmemeli. Dar gelirlilerin oturduğu eski mahalleler ivedi kentsel dönüşüme sokulmalı, kent büyütülmemelidir. Burdur, basamaklı, düşüntü kırıklarıyla güneye doğru genişlemektedir. Her depremde göl biraz daha çökmektedir. Burdur gölünü besleyen derelere büvet yapılması, gölü kurutmaktadır. Yağış yeterli değildir. Doğal yaşam korunsun. Göl kuruyor. Burdur, Fethiye-Gölhisar- Burdur buruk çukuru içinde, olası eski fosil dalma batma kuşağı içinde yer almaktadır. Düşüntülü, sol yanal atımlı güney kırığının gerilim biriktirme hızı, 0,7 – 1 cm ile 0,3-0,4 cm’lik kuzeyden hızlı olduğundan burulmaktadır. Göl güneyi depremlidir.”